Werkcollege: Hartmut Rosa en zijn onderzoek naar de onbeschikbaarheid van de wereld en het leven

In dit boek verdedigt Rosa de stelling ‘dat een volledig beschikbaar gemaakte wereld een wereld zou zijn die voor ons “dood” is, waarmee we niet langer een levende relatie kunnen aangaan, waarin we onszelf bevriezen in een soort collectieve “burn-out”, terwijl we onszelf kapotlopen in een tredmolen’ (p. 12). Zeker vanaf de moderne tijd streeft de mens ernaar de wereld volledig beheersbaar en beschikbaar te maken door middel van berekeningen, doch ondanks alle successen wordt hij steeds weer opnieuw geconfronteerd met de fundamentele onbeschikbaarheid van de wereld en het leven. De recente corona-pandemie leverde eens temeer het bewijs dat we nooit volledig heer en meester over de wereld en het leven zullen zijn. En dat is maar goed ook, want zouden we in onze megalomane opzet slagen dan staan we uiteindelijk oog in oog met een doodse wereld. Voor Rosa is hier sprake van een wereld waarmee geen resonerende relatie mogelijk is, een wereld waarnaar we niet hoeven te luisteren aangezien hij in zijn doodsheid nietszeggend is geworden. Een van de sleutelbegrippen van Rosa is het begrip ‘resonantie’, waar we tijdens de lezing van de tekst wat meer zicht op hopen te krijgen. In ieder geval is voor een resonerende relatie met de wereld een andere manier van in-de-wereld-zijn vereist. Uiteindelijk gaat het om een toegankelijkheid van de wereld zonder dat zij met beschikbaarheid mag worden verward.

sluiten